Nét độc đáo trong trang phục dân tộc H’mông
Trang phục dân tộc H’mông luôn rất sặc sỡ, do đó để làm được một bộ trang phục hoàn chỉnh thì mất rất nhiều thời gian và công sức của các bà, các mẹ, các chị và những người thợ. Cùng chúng tôi tìm hiểu rõ hơn về trang phục của người H’mông qua bài viết dưới đây nhé.
Nét văn hóa trong trang phục dân tộc H’mông
Cùng với tiếng nói, chữ viết, trang phục cũng là một trong những chi tiết quan trọng đầu tiên để nhận biết và phân biệt dân tộc này với dân tộc khác. Trang phục truyền thống không chỉ mang đậm bản sắc văn hóa, mà còn chứa đựng những giá trị nghệ thuật, giá trị lịch sử của từng tộc người.
Trang phục dân tộc H’mông truyền thống gồm: váy, áo xẻ ngực, yếm lưng, có tấm vải che phía trước và vuông vải nhỏ che lưng phía sau, thắt lưng, khăn quấn đầu, chân vấn xà cạp. Váy hình nón cụt, xếp nhiều nếp xoè rộng.
Dân tộc H’mong được chi ra làm 4 nhóm gồm: H’mông trắng, H’mông Hoa, H’mông đen, H’mông xanh. Dù là mang đặc trưng trang phục cổ truyền nhưng giữa các nhóm người mông sẽ có sự khác nhau, họ làm như thế để dễ dàng nhận biết hơn:
+ Phụ nữ H’mông Trắng mang trang phục váy trắng, áo xẻ ngực có thêu hoa văn ở cánh tay và yếm lưng. Phụ nữ H’mông trắng cạo tóc xung quanh và để chỏm lớn ở đỉnh đầu, quấn khăn vành rộng.
Xem thêm: Trang phục dân tộc khmer
+ Phụ nữ H’mông Đen mang trang phục váy màu chàm, có in hoa văn ở gấu, ngắn hơn váy Hmông Hoa, mặc áo xẻ giữa ngực, thêu hoa văn ở cánh tay và hò áo.
+ Phụ nữ H’mông Hoa mang trang phục váy màu chàm, có thêu hoa ở gấu váy. Mặc áo xẻ nách, trên vai và ngực có cạp thêm vải màu, thêu hình hoa văn con ốc. Phụ nữ H’mông Hoa để tóc dài quấn quanh đầu, sau đó còn quấn thêm tóc giả.
+ Phụ nữ Hmông Xanh mang trang phục váy hình ống màu chàm, gấu váy thêu hoa văn hình chữ thập trong hình các ô vuông, áo mở chếch ngực xẻ thẳng về bên trái, cài một cúc, cánh tay áo đắp thêm những miếng vải màu đỏ và cổ tay áo có thêu hoa văn. Người H’mông Xanh, con gái thường để tóc xoã ngang vai, khi lấy chồng mới quấn tóc lên đỉnh đầu và dùng lược móng ngựa cặp ngược tóc về phía trước, trùm khăn trên đầu.
Ngày nay, trang phục phụ nữ H’mông đã có nhiều thay đổi như: phụ nữ H’mông Sa Pa mặc quần ống ngắn và hẹp, áo khoác ngoài kép xẻ ngực cổ cứng thiêu hoa văn. Phụ nữ H’mông Trắng Sơn La mặc quần ống dài, mặc áo cánh trắng bên trong, măc áo cổ truyền bên ngoài. Phụ nữ H’mông Hoa thì mặc áo hở nách.
Xem thêm: Trang phục dân tộc thái
Trang phục của người H’mông có những đồ trang sức: khuyên tai, vòng cổ, vòng tay, nhẫn đồng, nhẫn vàng, nhẫn bạc. Nếu trên tay có 2 nhẫn là người đó đã có vợ hoặc có chồng. Phụ nữ thích dùng chiếc ô màu sắc đẹp, vừa có tác dụng che mưa, che nắng và làm vật trang sức cho mình, tạo nên nét duyên dáng.
Nghề dệt vải lanh là một trong những hoạt động sản xuất đặc sắc của người H’mông. Họ phát triển đa dạng các nghề thủ công như đan lát, rèn, làm yên cương ngựa, đồ gỗ, nhất là các đồ đựng; làm giấy bản, đồ trang sức bằng bạc phục vụ cho nhu cầu cũng như thị hiếu của người dân.
Hoa văn trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông ngoài việc thể hiện tâm tư tình cảm thì nó còn là tiêu chuẩn để đánh giá tài năng và phẩm hạnh của một cô gái. Người phụ nữ giỏi thêu thùa được cả cộng đồng đề cao, coi trọng. Trước khi đi làm dâu, cô gái người Mông được mẹ tặng cho bộ váy áo như của hồi môn. Khi về nhà chồng, cô gái phải chuẩn bị bộ váy áo đẹp tặng mẹ đẻ và mẹ chồng.
Bởi vậy váy thêu đẹp trở thành tài sản của người phụ nữ. Cũng vì thế, đối với các thiếu nữ, việc học thêu thùa là một bổn phận: phải lo cái mặc cho gia đình. Khi đã trở thành người vợ, người mẹ, phụ nữ Mông vẫn tiếp tục thêu in nhiều mẫu hoa văn, lo cho chồng con mặc đẹp.