Ý nghĩa của hoa văn trống đồng vẫn còn chứa nhiều ẩn số

Hào khí dân tộc Việt Nam thể hiện ở hoa văn trống đồng. Hoa văn trên trống đồng mang đến nét đẹp cổ kính mang tinh thần dân tộc.

Hoa văn trống đồng đa dạng, phong phú. Nhiều nhà nghiên cứu dành cả cuộc đời của mình để đi tìm ra ý nghĩa của những mẫu hoa văn trống đồng đó.

Hoa văn trống đồng rất tinh tế

1. Hoa văn trên trống đồng

Trống đồng là một loại nhạc cụ của các dân tộc Khơ Mú, Lôlô và Mường ở Việt Nam chủ yếu xuất hiện ở vùng Đông Nam Ấ từ thời đại đồ đồng.

Trống đồng không chỉ có chức năng nhạc khí mà còn giữ vai trò làm biểu tượng cho quyền lực, tôn giáo…đối với lịch sử dân tộc Việt Nam, trống đồng mang biểu tượng như một vật linh thiêng. Trống đồng dùng trong các nghi lễ tôn giáo, lễ hội… Trong chiến tranh, trống đồng còn được dùng làm công cụ để người thủ lĩnh kêu gọi mọi nười từ khắp nơi tụ về để cùng nhau chiến đấu.

Trống đồng được coi là một tài sản quý. Nó cũng chứa đựn những nét đẹp văn hóa. Hoa văn trên trên trống đồng thể hiện văn hóa ở thời kỳ tạo ra trống đồng ấy.

Hoa văn trống đồng ở mỗi thời kỳ khác nhau. Có nhiều loại trống đồng như: Trống đồng Đông Sơn, trống đồng Ngọc Lũ…Thông thường, trên trống đồng thường in các loại hoa văn trống đồng như ngôi sao vàng, cánh chim…

Ngày nay, hoa văn trống đồng được coi như biểu tượng văn hóa Việt Nam. Lưu giữ và trưng bày trống đồng tại các bảo tang quốc gia cũng như gìn giữ những nét đẹp văn hóa cho đời sau và truyền bá nét đẹp văn hóa ấy tới các nước trên thế giới trong và ngoài khu vực.

Trống đồng Đông Sơn được trưng bày ở bảo tàng

2. Hoa văn trên trống đồng Đông Sơn

Trống đồng Đông Sơn là tên một loai trống tiêu biểu cho Văn Hóa Đông Sơn (700 TCN – 100) của Người Việt Cổ. Với những họa tiết trống đồng này, nó thể hiện một trình độ cao về kỹ năng, nghệ thuật bằng việc những họa tiết rất tinh xảo, được khắc họa một cách cẩn thận chi tiết chân thật về cuộc sống, sinh hoạt của con người thời kỳ dựng nước này.

Như đã trình bày ở trên, hoa văn trống đồng nói chung và hoa văn trống đồng Đông Sơn nói riêng mang nhiều ý nghĩa.

Ngôi sao là  mẫu hoa văn trống đồng được nhắc đến nhiều nhất bởi nó nổi bật khi quan sát một chiếc trống đồng. Ngôi sao được thể hiện ở chính giữa của mặt trống đồng tượn trưng cho thần Mặt Trời. Thần Mặt trời theo quan niệm của người dân Văn Lang là người mang lại sự sống cho con người, cho con người cái ăn, cái mặc, nuôi dạy con người cách để sinh tồn và kiếm sống.

Bao quanh các ngôi sao có hình người, vật, động vật và hoa văn hình học.  Hoa văn hình học thường thấy là: đường chấm nhỏ, vành chỉ trơn, vòng tròn chấm giữa tiếp tuyến, vòng tròn đồng tâm chấm giữa có tiếp tuyến, hoa văn hình chữ ∫ gãy khúc, hoa văn răng cưa và vạch ngắn song song, và các chữ của người Việt cổ.

Ở mặt bên trống đồng hay còn được gọi là thân trống đồng được thể hiện những hình thuyền, hình vũ sĩ, hình một số chim, thú thông thường thì chỉ có hoa văn hình học.

Những người hoa trang lông chim trên hoa văn trống đồng là biểu trưng cho vật tổ của cứ dân bất giờ là các loài chim. Những đám người tập trung trên trống đồng được hiểu là những tập tục lễ hội. Đó có thể là tập tục cầu mưa, lễ chiêu hồn, lễ ăn mừng, lễ cầu mùa, đám tang… Những họa văn trên trống đồng Đông Sơn này biểu trưng cho cuộc sống sinh hoạt hằng ngày của người dân. Môt số những hình thù săn bắn lượm, săn bắt thú được thể hiện rất tinh tế và chân thực. Quai trống thường làm theo hình dây thừng bện rất cân đối tạo sự chắc chắn.

Số lượng mẫu hoa văn trống đồng còn rất chính xác. Số hình cánh sao, hình độn vật, hình thuyền nổi bật lên là 12. Điều này chứng tỏ, từ thời xa xưa dân ta đã rất chú ý đến việc tính đếm. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng con số biểu trưng cho hoa văn trống đồng này liên quan đến số lượng tháng trong một năm.

Gìn giữ nét văn hóa thời Đông Sơn

Hoa văn trống đồng nói chung và hoa văn trống đồng Đông Sơn nói riêng là sản phẩm của nền văn minh nông nghiệp phát triển. Ý nghĩa của nó cho đến ngày nay vẫn còn nhiều ẩn số.